"Śatapatha Brāhmaṇa", 1.8.1 - Racconto del Diluvio
मनवे ह वै प्रातः ' अवनेग्यमुदकमाजह्रुर्यथेदम्
पाणिभ्यामवनेजनायाहरन्त्येवं तस्यावनेजननिजस्य मत्स्यः पाणी आपेदे ||
manave ha vai prātaḥ ' avanegyam udakam ājahrur yathedam
pāṇibhyām avanejanāyāharanty evaṃ tasyāvanejananijasya* matsyaḥ pāṇī āpede '' [1]
A Manu, all'alba, acqua per abluzioni, (gli officianti) portarono, così come per il lavacro delle mani, essi portano. Così, di quello che si stava purificando, un pesce nelle mani capitò.
इमाः सर्वाः प्रजा निर्वोढा ततस्त्वा पारयितास्मीति कथं ते भृतिरिति ||
sa hāsmai vācam uvāda ' bibhṛhi mā pārayiṣyāmi tveti kasmān mā pārayiṣyasīty augha
imāḥ sarvāḥ prajā nirvoḍhā tatas tvā pārayitāsmīti kathaṃ te bhṛtir iti '' [2]
एव मत्स्यं गिलति कुम्भ्याम् माग्रे बिभरासि स यदा तामतिवर्धा अथ कर्षूं
खात्वा तस्याम् मा बिभरासि स यदा तामतिवर्धा अथ मा समुद्रमभ्यवहरासि
तर्हि वा अतिनाष्ट्रो भवितास्मीति ||
sa hovāca ' yāvad vai kṣullakā bhavāmo bahvī vai nas tāvann āṣṭrā bhavaty uta matsya
eva matsyaṃ gilati kumbhyām māgre bibharāsi sa yadā tām ativardhā atha karṣūṃ
khātvā tasyām mā bibharāsi sa yadā tām ativardhā atha mā samudram abhyavaharāsi
tarhi vā atināṣṭro bhavitāsmīti '' [3]
तन्मा नावमुपकल्प्योपासासै स औघ उत्थिते नावमापद्यासै ततस्त्वा पारयितास्मीति ||
śaśvad dha kaṣa āsa ' sa hi jyeṣṭhaṃ vardhate 'thetithīṃ samāṃ tad augha āgantā
tan mā nāvam upakalpyopāsāsai sa augha utthite nāvam āpadyāsai tatas tvā pārayitāsmīti '' [4]
"Tale giorno e anno, giungerà quel Diluvio.
Me, avendo preparato una nave, attenderai. Quando l'inondazione si sarà sollevata, tu ti sistemerai nella nave.
In quel frangente, io ti salverò".
समां नावमुपकल्प्योपासां चक्रे स औघ उत्थिते नावमापेदे तं स मत्स्य
उपन्यापुप्लुवे तस्य शृङ्गे नावः पाशम् प्रतिमुमोच तेनैतमुत्तरं
गिरिमतिदुद्राव ||
tam evam bhṛtvā samudram abhyavajahāra ' sa ya tithīṃ tatsamām paridideṣa ta tithīṃ
samāṃ nāvam upakalpyopāsāṃ cakre sa augha utthite nāvam āpede taṃ sa matsya
upanyāpupluve tasya śṛṅge nāvaḥ pāśam pratimumoca tenaitam uttaraṃ
girim atidudrāva '' [5]
स होवाच | अपीपरं वै त्वा वृक्षे नावम् प्रतिबघ्नीष्व तं तु त्वा मा गिरौसन्तमुदकमन्तश्चैत्सीद्यावदुदकं समवायात्तावत्तावदन्ववसर्पासीति स ह तावत्तावदेवान्ववससर्प तदप्येतदुत्तरस्य
गिरेर्मनोरवसर्पणमित्यौघो ह ताः सर्वाः प्रजा निरुवाहाथेह मनुरेवैकः परिशिशिषे ||
sa hovāca ' apīparaṃ vai tvā vṛkṣe nāvam pratibaghnīṣva taṃ tu tvā mā girau
santam udakam antaś caitsīd yāvad udakaṃ samavāyāt tāvat tāvad anvavasarpāsīti sa ha
tāvat tāvad evānvavasasarpa tad apy etad uttarasya girer manor avasarpaṇam ity augho ha
tāḥ sarvāḥ prajā niruvāhātheha manur evaikaḥ pariśiśiṣe '' [6]
sa hovāca ' apīparaṃ vai tvā vṛkṣe nāvam pratibaghnīṣva taṃ tu tvā mā girau
santam udakam antaś caitsīd yāvad udakaṃ samavāyāt tāvat tāvad anvavasarpāsīti sa ha
tāvat tāvad evānvavasasarpa tad apy etad uttarasya girer manor avasarpaṇam ity augho ha
tāḥ sarvāḥ prajā niruvāhātheha manur evaikaḥ pariśiśiṣe '' [6]
Fino a quando l'acqua sia ammassata insieme, (tu) a poco a poco continui a scendere"; essa, infatti, soltanto a poco a poco discende. Proprio perciò, questo (pendìo) della montagna di settentrione, è (detto) di Manu la discesa. Così, il Diluvio spazzò via tutte le creature; allora, qui, Manu soltanto rimase.
Approfondimenti:
Cratere Burckle - Da Wikipedia [ipotesi] - Teoria di un antico impatto cometario nell'Oceano Indiano.
Nelle fonti antiche del Racconto, è sempre presente il motivo del 'corno' del Pesce. In alcuni casi, viene specificato che la 'fune' che porta la Barca in salvo, consiste nel Serpente cosmico Ananta o Śeṣa. Tuttavia, spesso le fonti concordano nel localizzare la storia presso le Montagne di Settentrione (Himālaya), rendendo esagerato e inverosimile il contesto geologico. Il Matsya Purāṇa, invece, collocando l'eremo di Manu nell'India Meridionale presso i più modesti e costieri monti Malaya (malayasyaikadeśe, v.1,12), mi sembra che possa fornire, all'ipotesi della memoria letteraria di un antico disastro, sebbene controversa e ardua da dimostrare, un drammatico e suggestivo fondamento.
Suggerimenti, emendazioni e commenti: